Over materialen

We hebben veel uit de natuur gehaald en moeten dus over de natuur spreken als we het hebben over materialen waarmee schrijfgerief werd en wordt gemaakt. Al tamelijk vroeg zijn “we” begonnen allerlei stoffen te gelde te maken, of het nu om plantaardige of dierlijke materialen, om botten, steen, hout, leer of harsen gaat of om ertsen in de stenen; de mens wist er wel raad mee. Ook al moest dat in vroeger tijden nog met relatief eenvoudige hulpmiddelen, waarin door de natuur zelf werd voorzien. Zo ontwikkelden we in duizenden jaren tal van materialen, die dergelijke grondstoffen allang ontstegen zijn. Vooral de vinding om uit erts metalen te smelten heeft de mensheid verder geholpen en kunnen we een grote betekenis toedichten voor de ontwikkeling van tal van zaken en die van schrijfwaren in het bijzonder. De eerste metalen indooppennen waren om een stuk hout of om een loden pijpje geslagen. En er zijn heel wat mensen die claimen hiermee de eerste te zijn geweest. Een Duitser, natuurlijk een Amerikaan, een Fransman, een Hollander en een Brit. Vast staat dat in het Britse Birmingham op een goed moment een rijke pennencultuur met veel vooral kleine fabriekjes aanwezig was. We leren over en kennen vandaag de dag twee soorten metalen: edele en onedele. Het verschil zit erin dat edele metalen niet zullen roesten en onedele metalen dit wel doen. Bij edelmetaal denken we al vlug aan goud.

Zilver Ten aanzien van zilver en zilverlegeringen geldt eigenlijk hetzelfde. Al staat dit hoogglanzend witte materiaal vanouds een beetje in de schaduw van z’n dure equivalent goud. Maar dat is niet helemaal terecht. Zilver is immers mede dankzij zijn zeldzaamheid ook veel waard. In schrijfinstrumenten komen we altijd Sterling Zilver tegen. Het geldt bij ons al heel lang, dus ook vandaag de dag als de standaard. In Sterling zilver zit 92,5% puur zilver samen met 7,5 procent aan koper.

Onedel en plastic Er is ook een reeks aan onedele metalen en plastics voor de schrijfwarenindustrie. We noemen hier slechts koper en koperlegeringen en gehard staal. Gehard staal bevindt zich op een Britse schaal, “Hardheid volgens Vickers” (HV), ergens tussen de 600 en 800. Als vergelijking kan dienen dat zuiver zilver op diezelfde schaal ergens dichtbij 25 staat en diamant op 10.000. Anders dan veel mensen schijnen te denken is edelstaal niet edel. Het is roestvrij staal, weliswaar hoogwaardig en is een legering en het materiaal kan niet harder gemaakt worden dan het al is. Het geldt niettemin als een hoogwaardige staalsoort, die echter door zijn chemische samenstelling verre van edel genoemd kan worden. Het wordt door een onzichtbaar laagje chroomoxide goed beschermd tegen invloeden van buitenaf.

Koper Koper kent “de mens” al heel lang. De Grieken haalden het materiaal van het eiland Cyprus en hebben het indertijd Cuprum gedoopt, waaraan wij de huidige naam Koper nog te danken hebben. Het metaal is er in diverse legeringen.

Goud Goud wordt op een veelheid van manieren toegepast. Zo gebruikt men dit edelmetaal op kleine tot zeer kleine schaal in de elektrotechniek, in de medische sector eveneens met kleine hoeveelheden, en -iets ruimer- in de schrijfwaren- en daarmee feitelijk ook in de sieradenindustrie.